خودرو سایپا Tiba دنده ای سال 1395

بازدیدها: 6

معرفی

«تیبا» اولین خودروی ملی شرکت سایپاست که سال 1387 از آن رونمایی شد. ابتدا نام «مینیاتور» برای آن انتخاب شده بود که بعدها نام تیبا نهایی و با این نام روانه بازار شد. گفته می‌شود که سایپا در طراحی از طراحان اروپایی بسیاری مشاوره گرفته است. تیبا را نمی‌توان خودرویی دانست که به هیچ یک از محصولات قبلی سایپا مرتبط نباشد؛ زیرا رگه‌هایی از ریو و پراید را می‌توان در این محصول به وضوح مشاهده کرد. این خودرو در اصل توسعه یافته پلتفرم‌ S81‌ سایپاست که به گفته‌ی مسئولان وقت طراحی و نهایی‌سازی تولید آن رقم هنگفتی را به شرکت تحمیل کرده است. کار روی طراحی این خودرو در سال 1375 و با نام پروژه‌ی S81‌ در سایپا شروع شد. این پروژه پس از پیشرفت‌هایی که در آن به کمک طراحان اروپایی صورت گرفت، در سال 1383 متوقف شد و پس از آن مجددا ادامه پیدا کرد تا در نهایت در سال 1387 به ثمر رسید. انتقادهای بسیاری به طراحی این خودرو وارد است و عده‌ای آن را فاقد جذابیت‌های مورد انتظار می‌دانند و از آنجایی که قضاوت در مورد طراحی ظاهری امری سلیقه‌ای است نمی‌توان به‌صورت محض در مورد زیبایی این خودرو نظر داد، اما آنچه روشن است این است که تیبا خودروی زشتی نیست، اگرچه جا‌ داشت طراحان در طراحی فضای داخل کابین حوصله‌ی بیشتری به خرج دهند.در بحث قوای فنی، تیبا دارای یک پیشرانه‌ی چهار سیلندر خطی به حجم دقیق 1503 سی‌سی است که در دور 5300، توانایی تولید 87 اسب‌بخار قدرت را دارد. حداکثر میزان گشتاور تولیدی این موتور به رقم 127 نیوتن‌متر در دور 4000 می‌رسد. سیستم انتقال قدرت این مدل از نوع پنج سرعته‌ی دستی بوده که با هماهنگی خود با پیشرانه‌ی مصرف سوخت 6.95‌لیتری در هر یکصد کیلومتر، سیکل ترکیبی را برای تیبا به ارمغان آورده است. تجهیزات رفاهی این مدل براساس تیپ‌‌ها و آپشن‌های گوناگون می‌تواند متفاوت باشد، اما اولین محصول ملی سایپا در بالاترین رده‌ی تجهیزاتی می‌تواند تجهیزات رفاهی و ایمنی نظیر کیسه هوای راننده و سرنشین جلو، شیشه بالابرهای برقی، چراغ‌های مه‌شکن، گرمکن شیشه‌ی عقب، تنظیم ارتفاع صندلی راننده، سیستم ترمز ضد‌قفل‌ ABS، بازکن در صندوق از داخل اتاق و… اشاره کرد.

مقدمه

شاید عنوان نخستین خودروی «ملی» را بتوان یکی از بزرگترین پارادوکس‌های صنعت خودروسازی داخلی دانست. البته گوش مشتریان داخلی به چنین عناوینی عادت کرده و هر از چند گاهی یک طرح تازه‌ی به ظاهر «ملی» کلید می‌خورد و در نهایت، نتیجه‌ی آن کاملاً داخلی نامیده می‌شود، اتفاق مشابهی که در تولید پیشرانه‌ی ملی EF7 هم رخ داد. البته نباید از زحمات شرکت‌ها، مهندسین و طراحان داخلی هم صرفنظر کرد که بدون شک بخش زیادی از این طرح‌ها را به سرانجام رساندند، اما همکاری‌های شرکت‌های خارجی خودروسازی یا کمپانی‌های مربوط به طراحی قطعات خودرو را هم نباید در این حین نادیده گرفت. به هر حال، خودروی تیبا هر چه که باشد، اتفاق مثبتی برای صنعت خودروسازی در جهت طراحی و تولید مدل‌های داخلی بود، هر چند که این مسئله به زودی به فراموشی سپرده شد و روند تازه‌ای به نام واردات و فروش خودروهای چینی جای آن را گرفت.

زیبای ایرانی؟!

شاید صحبت‌کردن در رابطه با ظاهر یک خودرو از آنجایی که موضوعی کاملاً سلیقه‌ای است چندان کار راحتی نباشد اما جای این نکته هم خالی نماند که اگر چه خودروی تیبا را از نظر ظاهری نمی‌توان زشت توصیف کرد اما از آنچه که ما به عنوان یک خودروی به واقع زیبا انتظار داریم همچنان فاصله دارد. نمای جلوی خودرو تاحدودی نمایانگر حس بلاتکلیفی طراحان بوده و مشخص نیست که هدف خلق ظاهری تهاجمی بوده یا یک طراحی ساده و در عین حال مدرن!

خطوط روی کاپوت و جلوی پنجره‌ی خودرو تا حدود ما را به یک خودروی تهاجمی نزدیک می‌کنند اما به محضی که چراغ‌های جلو وارد کار می‌شوند، همه‌ی ذهنیت ما به هم می‌ریزد! با این تفاسیر نمای جانبی خودرو و نمای عقب آن طراحی ساده و قابل قبولی را به نمایش می‌گذارند. باز هم تأکید بر این مسئله لازم است که قضاوت در رابطه با ظاهر یک خودرو تا حدود بسیار زیادی وابسته به نظر و سلیقه‌ی خریدار است اما ظاهر خودروی تیبا را در مجموع نه می‌توان زشت خطاب کرد و نه می‌توان آن را «زیبای ایرانی» دانست!

طراحی داخلی

خودروی تیبا در داخل بسیار بیشتر ما را به یاد خودروی قدیمی پراید می‌اندازد، هر چند قسمت‌هایی از آن طراحی مدرن‌تری دارند. پشت آمپر خودرو و طراحی فرمان بسیار مشابه پراید بوده ولی طراحی داشبورد و کنسول میانی تازگی دارند. فضای داخلی تیبا را می‌توان برای چهار سرنشین مناسب دانست و در صورت اضافه‌شدن یک سرنشین، ممکن است فضای قسمت عقب کمی تنگ به نظر برسد، به خصوص فضای پای سرنشین عقب که توسط تونل انتقال قدرت که از وسط کابین عبور می‌کند به کلی اشغال شده است. کیفیت پوشش‌ها و مواد داخلی هم چندان مناسب نیست و استفاده از قسمت‌های پلاستیکی بی‌کیفیت در تمام قسمت‌های کابین خودرو به چشم می‌خورد. صندلی‌های خودرو همچنین راحت هستند ولی در سفرهای طولانی ممکن است چندان کارآمد نباشند.

خودروی تیبا از امکانات و تجهیزات رفاهی استانداردی از جمله سیستم تهویه‌ی مطبوع (کولر) دستی، سیستم صوتی با قابلیت پخش CD و MP3، جالیوانی روی کنسول و قابلیت تنظیم ارتفاع صندلی راننده بهره می‌برد. همچنین امکاناتی مثل آینه‌های جانبی برقی، شیشه بالابر برقی عقب و سیستم تهویه‌ی مطبوع اتوماتیک بر روی این مدل قابل انتخاب هستند.

عملکرد و پیشرانه‌ی خودرو

تیبا در واقع همان پیشرانه‌ی پراید را با تغییراتی در دل خود جای داده که باعث افزایش قدرت و گشتاوری این پیشرانه شده است. در طراحی این پیشرانه، کمپانی آلمانی FEV که توسط رئیس انستیتوی ترمودینامیک کاربردی دانشگاه فنی آخن پایه‌گذاری شده، به کمک شرکت داخلی مگاموتور آمده و با افزایش حجم پیشرانه‌ی پراید (یا به اصطلاح Scale کردن آن) از 1.3 لیتر به 1.5 لیتر، ضریب تراکم این پیشرانه را از مقدار تقریبی 8.5 به 9.7 رسانده تا قدرت تولیدی آن بیشتر از گذشته شود.

پیشرانه‌ی جدید که از سوی شرکت مگاموتور M15GS-EU IV نام گرفته است، می‌تواند حداکثر توان 82 اسب بخار را در دور موتور 5200 دور بر دقیقه تولید کند که نزدیک به 27% نسبت به گذشته افزایش داشته است؛ همچنین حداکثر گشتاور خودرو با 18% بهبود به 127 نیوتن متر در دور موتور 4000 دور بر دقیقه رسیده است. این تغییر در قوای محرکه‌ی خودروی تیبا تغییرات دیگری را هم در سایر بخش‌ها از جمله گیربکس خودرو به دنبال داشته است تا سازگاری بین این پیشرانه و بقیه‌ی اجزا از جمله سیستم انتقال قدرت به نحو بهتری انجام پذیرد.

عملکرد تیبا اما در مقایسه با خودروی پراید (سایپا 131) با وجود پیشرانه‌ی قوی‌تر تغییر عمده‌ای نداشته و تنها شتاب‌گیری آن اندکی بهتر از پراید است؛ علت اصلی این موضوع را می‌توان وزن بیشتر خودروی تیبا علی‌رغم استفاده از پیشرانه‌ی قوی‌تر آن دانست تا جایی که اثر وزن خودرو تا حدودی عملکرد بهتری پیشرانه را پایین کشیده و توازنی که از تأثیر این دو عامل حاصل شده، باعث تغییر اندک این مدل در مقایسه با پراید است. البته به طور کلی نمی‌توان عملکرد تیبا را در نوع خود بد توصیف کرد؛ این خودرو می‌تواند صفر تا 100 کیلومتر بر ساعت را در 13.5 ثانیه سپری کند و به حداکثر سرعت 200 کیلومتر بر ساعت برسد. البته عده‌ای با این اعداد و ارقام رسمی موافق نیستند، ولی با فرض صحت این اعداد، عملکرد تیبا قابل رقابت با خودروهای سدان پژو است.

ایمنی خودرو

خودروی تیبا اگر چه همچنان به سطح قابل قبولی از ایمنی دست پیدا نکرده است اما نسبت سایر خودروهای تولیدی سایپا از جمله مدل‌های پلتفرم X100 به مراتب ایمنی بهتری را ارائه می‌کند. یکی از دلایل این موضوع استحکام بالاتر ستون‌های میانی (B-pillar) تیبا در مقایسه با پراید است که باعث شده در تصادفات جانبی، خودروی تیبا عملکرد بسیار بهتری را به نمایش بگذارد. شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در آخرین گزارش خود که اسفندماه 1395 منتشر شده است، خودروی تیبا را در کلاس قیمتی پایین‌تر از 250 میلیون ریال با یک ستاره‌ی کیفی در جایگاه اول از بین پنج خودروی موجود در ارزیابی قرار داده است. این در حالی است که سایر خودروهای همین شرکت از جمله سایپا 131، سایپا 132 و سایپا 111 به ترتیب در جایگاه‌های بعدی هستند.

امکانات و تجهیزات ایمنی استاندارد خودروی تیبا عبارتند از سیستم ترمز ضد قفل (ABS)، سیستم ضد سرقت (Immobilizer)، کمربند‌های ایمنی جلو با قابلیت تنظیم ارتفاع و دو عدد کیسه‌ی هوای ایمنی برای راننده و سرنشین جلو.

جمع‌بندی

خودروی تیبا در بازه‌ی قیمت خود گزینه‌ی دشواری برای انتخاب به نظر می‌رسد. از طرفی ابعاد بزرگ خودرو کاربری شهری ایده‌آل را از آن گرفته و از طرف دیگر عملکرد رانندگی نه چندان قدرتمند آن قابلیت رقابت زیادی با خودروهای سدان موجود در بازار ندارد. اما با این وجود شاید تازگی طراحی آن، فضای بیشتر و مصرف سوخت بهینه بتواند از مزیت‌های آن به شمار آید. در نهایت، پیشنهاد خرید این خودرو تا حدودی مشکل است اما می‌تواند به عنوان گزینه‌ای در بین سایر خودروهای این کلاس در نظر گرفته شود.